Diary Note 20 January 2016

Diary Note No.2

เด็กปฐมวัยที่มีความต้องการพิเศษ

ความหมายของเด็กปฐมวัยที่มีความต้องการพิเศษ

     1. ทางการแพทย์     มักจะเรียกเด็กที่มีความต้องการพิเศษว่า "เด็กพิการ" 
                หมายถึง เด็กที่มีความผิดปกติ มีความบกพร่อง สูญเสียสมรรถภาพ อาจะเป็นความผิดปกติ ความบกพร่องทางกาย การสูญเสียสมรรถภาพทางสติปัญญา ทางจิตใจ

     2. ทางการศึกษา     

               หมายถึง เด็กที่มีความต้องการทางการศึกษาเฉพาะของตัวเอง ซึ่งจำเป็นต้องจัดการศึกษาให้ต่างไปจากเด็กปกติทางด้านเนื้อหา หลักสูตร กระบวนการที่ใช้ และการประเมินผล

     สรุปได้ว่าเด็กที่มีความต้องการพิเศษ หมายถึง

• เด็กที่ไม่อาจพัฒนาความสามารถได้เท่าที่ควรจากการให้การช่วยเหลือ และการสอนตามปกติ
• มีสาเหตุจากสภาพความ บกพร่องทางร่างกาย สติปัญญา และอารมณ์
• จำเป็นต้องได้รับการกระตุ้น ช่วยเหลือ การบำบัด และฟื้นฟู
• จัดการเรียนการสอนที่เหมาะสมกับลักษณะและความต้องการของเด็กแต่ละบุคคล

พฤติกรรมและพัฒนาการของเด็กที่มีความต้องการพิเศษ

พัฒนาการ (พัฒนาการ เป็นลำดับขั้นและดีขึ้นเรื่อยๆ)

• การเปลี่ยนแปลงในด้านการทำหน้าที่และวุฒิภาวะของอวัยวะต่าง ๆ รวมทั้งตัวบุคคล
• ทำให้สามารถทำหน้าที่ได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น

เด็กที่มีความบกพร่องทางพัฒนาการ

• เด็กที่มีพัฒนาการล่าช้ากว่าเด็กปกติในวัยเดียวกัน
• พัฒนาการล่าช้าอาจพบเพียงด้านใดด้านหนึ่ง หลายด้าน หรือทุกด้าน
• พัฒนาการล่าช้าในด้านหนึ่งอาจส่งผลให้พัฒนาการในด้านอื่นล่าช้าด้วยเช่นกัน

ปัจจัยที่มีผลต่อพัฒนาการเด็ก

• ปัจจัยด้านชีวภาพ เช่น ฮอร์โมน ระบบสมอง
• ปัจจัยด้านสภาพแวดล้อมก่อนคลอด ตอนอยู่ในท้อง
• ปัจจัยด้านกระบวนการคลอด ระหว่างคลอด เช่น รกพันคอ
• ปัจจัยด้านสภาพแวดล้อมหลังคลอด เช่น อุบัติเหตุต่างๆ

สาเหตุที่ทำให้เกิดความบกพร่องทางพัฒนาการ

     1.พันธุกรรม เด็กจะมีพัฒนาการล่าช้ามาตั้งแต่เกิดหรือสังเกตได้ชั่วระยะไม่นานหลังเกิดมักมีลักษณะผิดปกติแต่กำเนิดร่วมด้วย เช่น Cleft Lip/Cleft Palate (ปากแหว่งเพดานโหว่), Albinism (เผือก) เกิดจาก ไม่มีเม็ดสีในร่างกาย, Neurofibromatosis (ท้าวแสนปม)

โรค Cleft Lip / Cleft Palate

     มี 3 แบบ คือ แหว่งด้านเดียว แหว่งถึงจมูก และ แหว่ง 2 ข้าง 

• ส่งผลต่อการพูดและภาษา
• รักษาได้ ต้องทำตอนเป็นทารกจะดีที่สุด

      2. โรคของระบบประสาท 

• เด็กที่มีความบกพร่องทางพัฒนกาการส่วนใหญ่มักมีอาการหรืออาการแสดงทางระบบประสาทร่วมด้วย
• ที่พบบ่อยคืออาการชัก

     3. การติดเชื้อ

• การติดเชื้อตั้งแต่อยู่ในครรภ์ น้ำหนักตัวแรกเกิดน้อย ศรีษะเล็กกว่าปกติ อาจมีตับม้ามโต การได้ยินบกพร่อง ต้อกระจก
• นอกจากนี้การติดเชื้อรุนแรงภายหลังเกิด เช่น สมองอักเสบ เยื้อหุ้มสมองอักเสบ เป็นสาเหตุที่พบได้บ้าง

     4. ความผิดปกติเกี่ยวกับเมตาบอลิซึม

• โรคที่ยังเป็นปัญหาสาธารณะสุขไทย คือ ไทยรอยด์ฮอร์โมนในเลือดต่ำ

     5. ภาวะแทรกซ้อนระยะแรกเกิด

• การเกิดการกำหนด หน้ำหนักตัวแรกเกิดน้อย และภาวะขาดออกซิเจน

     6. สารเคมี

• ตะกั่วเป็นสารที่มีผลกระทบต่อเด็กและมีการศึกษามากที่สุด
• มีอาการซึมเศร้า เคลื่อนไหวช้า ผิวดำหมองคล้ำเป็นจุด ๆ 
• ภาวะตับเป็นพิษ
• ระดับสติปัญญาต่ำ

     แอลกอฮอล์

• มีน้ำหนักแรกเกิดน้อย
• มีอัตาการเพิ่มน้ำหนักหลังเกิดน้อย ศีรษะเล็ก
• พัฒนาการของสติปัญญาก็มีความบกพร่อง
• เด็กบกพร่งทางพฤติกรรมและอารมณ์

เช่น Fetal alcohol syndrome, FAS เกิดจากแม่ดื่มแอลกอฮอล์

• ช่องตาสั้น
• ร่องริมฝีปากบนเรียบ
• ริมฝีปากบนยาวและบาง
• หนังคลุมหัวตามาก
• จมูกแบน
• ปลายจมูกเชิดขึ้น

     นิโคติน

• น้ำหนักแรกเกิดน้อย ขาดสารอาหารในระยะตั้งครรภ์
• เพิมอัตราการตายในวัยทารก
• สติปัญญาบกพร่อง
• สมาธิสั้น พฤติกรรมก้าวร้าว มีปัญหาด้สนการเข้าสังคม

     7.การเลี้ยงดูที่ไม่เหมาะสมรวมทั้งการขาดสารอาหาร

     8.สาเหตุอื่น ๆ 

• อุบัติเหตุ

อาการของเด็กที่มีความบกพร่องทางพัฒนาการ

• มีพัฒนาการล่าช้าซึ่งอาจจะพบมากกว่า 1 ด้าน
• ปฏิกิริยาสะท้อน (primitive reflex) ไม่หายไปแม้จะถึงช่วงอายุที่ควรหายไป ซึ่งจะหายไปในช่วงอายุ 1 ปี

แนวทางการวินิจฉัยเด็กที่มีความบกพร่องทางพัฒนาการ

     1. การซักประวัติ

• โรคประจำตัว โรคทางพันธุกรรม
• การเจ็บป่วยในครอบครัว
• ประวัติฝากครรภ์
• ประวัติเกี่ยวกับการคลอด
• พัฒนาการที่ผ่านมา
• การเล่นตามวัย การช่วยเหลือตนเอง
• ปัญหาพฤติกรรม
• ประวัติอื่น ๆ 

เมื่อซักประวัติแล้วจะสามารถบอกได้ว่า

• ลักษณะพัฒนาการล่าช้าเป็นแบบคงที่ หรือถดถอย
• เด็กมีระดับพัฒนาการล่าช้าหรือไม่ อย่างไร อยู่ในระดับไหน
• มีข้องบ่งชี้ว่ามีสาเหตุจากโรคทางพันธุกรรมหรือไม่
• สาเหตุของความบกพร่องทางพัฒนาการนั้นเกิดจากอะไร
• ขณะนี้เด็กได้รับการช่วยเหลือและฟื้นฟูอย่างไร

     2. การตรวจร่างกาย

• ตรวจร่างกายทั่ว ๆ ไปและการเจริญเติบโต
• ภาวะตับม้ามโต
• ผิวหนังระบบประสาทและวัดอบศีรษะด้วยเสมอ
• ดูลักษณะของเด็กที่ถุกทารุณกรรม (child abuse)
• ระบบการมองเห็นและการได้ยิน

     3.การสืบค้นทางห้องปฏิบัติการ

     4. การประเมินพัฒนาการ

• การประเมินแบบไม่เป็นทางการ

การประเมินที่ใช้เวชปฏิบัติ

• แบบทดสอบ Denver ll
• Gesell Drawing Test
• แบบประเมินพัฒนาการเด็กตามคู่มือส่งเสริมพัฒนาการเด็กอายุแรกเกิด-5ปี สถาบันราชานุกูล

ทำกิจกรรม เพื่อรูปร่างที่สวยงาม

1. ทำไมถึงเลิกเล่นฟิสเนส
2. ถ้าจะหาที่เล่นใหม่อยากได้แบบไหน
3. อยากได้เทรนเนอร์แบบไหน
4. เพลงที่เปิดระหว่างเล่นฟิตเนสคือเพลงอะไร

เฉลยกิจกรรม

1. ถ้ามีคนรักทำไมถึงเลิกกัน
2. จะตามหารักครั้งใหม่ยังไง
3. ลักษณะของใครบางคน ความสัมพันธ์ชั่วคราว
4. เพลงที่เปิดระหว่างทำ...จะเปิดเพลงอะไร

กิจกรรม Gesell Drawing Test

•  วาดรูปวัด IQ 
• ภาพแต่ละภาพ แทนอายุเด็ก โดยรูปที่ 1 จะแทนอายุเด็กอายุ 2 ขวบ

ความรู้ที่ได้รับ

• ได้รับความรู้ในเรื่องของเด็กที่มีความต้องการพิเศษในเรื่องที่เรายังไม่เคยรู้ เช่น ความหมาย พฤติกรรมต่างๆ ประเภทของเด็กพิเศษ ปัจจัยที่ทำให้เกิดเด็กพิเศษ รวมไปถึง แนวทางการวินิจฉัยเด็กที่มีความบอกพร่องทางพัฒนาการ

ประเมินเพื่อนร่วมห้อง

• เพื่อนมีความตั้งใจเรียน มีความพร้อมในการเรียน แต่มีบางส่วนที่ยังพูดคุยระหว่างเรียนเล็กน้อย

ประเมินอาจารย์

• อาจารย์แต่งกายสุภาพเรียบร้อย มีเทคนิคการสอนที่หลากหลาย มีกิจกรรมให้นักศึกษาได้ทำ